نگاهی دقیق‌تر به شرکت Tencent، بزرگ‌ترین شرکت بازی‌های ویدیویی جهان

در مغرب زمین شرکت Tencent هنوز چندان برای مردم نام آشنا نیست ولی خریدهایی که انجام می‌ده نامش رو مکرر بر سرخط خبرها میاره. البته حضور تنسنت در غرب نسبت به رقبایی مانند آمازون و گوگل کمرنگ‌تره و بودنش هم گهگاه به‌عنوان نمونه‌ای از نفوذ رو به رشد چین بر فناوری و سرگرمی جهان مطرح میشه. در خود چین تنسنت تقریباً در همه‌جا وجود داره. اونا پشت برنامه Wechat با بیش از ۱.۲ میلیارد کاربر فعال ماهانه هستن که اصلی‌ترین برنامه پیام‌رسان اون کشور به حساب میاد. این غول فناوری، وب‌سایت QQ.com رو در اختیار داره که یکی از بزرگ‌ترین پورتال‌های وب چین و چهارمین وب‌سایت پربازدید جهان به حساب میاد. به‌علاوه Tencent Music هم بخش اعظم خدمات موسیقی چین رو نیز با ۸۴۱ میلیون کاربر فعال در اختیار داره. تنسنت بزرگ‌ترین شرکت بازی‌سازی چین و جهان هم هست. با توجه به این حضور رو به رشدِ بین‌المللی، اخیراً تصمیم گرفتیم نگاهی دقیق‌تر به نحوه عملکرد و تصاحب‌های تنسنت بندازیم.

شرکت تنسنت پس از سال ۲۰۱۱ در حال به دست آوردن مجموعه گسترده‌ای از استودیوهای بازی سازی بین‌المللیه. اون‌ها به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فناوری در جهان، می‌خوان متاورس مخصوص خود رو هم بسازن. هدف تنسنت داشتن یک جهان دیجیتال گسترده و بزرگ هست که به‌عنوان یک پلتفرم بازی متنوع و متشکل از IPهای مختلف باشه. در جریان گزارش سه ماهه سوم این غول فناوری در سال ۲۰۲۱، مدیرعامل معمولاً خودسر آن، پونی ما هوآتنگ، در مورد چشم‌انداز شرکتش برای متاورس صحبت کرد و گفت که تنسنت در حال حاضر منابعی برای توسعه نسخه خود از این ایده در اختیار داره. به نظر می‌رسه اونا می‌خوان از طریق ترکیبی از بازی‌های ویدیویی و یک تجربه بازی‌سازی شده از رسانه‌های اجتماعی (که می‌تونه دنیای واقعی باشه که با واقعیت افزوده و واقعیت مجازی تکمیل شده) پتلفرم خودشون رو شکل بدن. تنسنت پایه‌گذاری این پروژه رو آغاز کرده و یکی از اولین گام‌های اونا هم تاسیس یک استودیوی جدید تحت یکی از زیرمجموعه‌های بازی خود یعنی TiMi Studio Group بوده. این استودیو با نام رمز “F1” در سراسر چین، ایالات متحده، کانادا و سنگاپور فعالیت خواهد داشت.

البته شرکت Tencent اولین غول فناوری نیست که به دنبال ایجاد دنیایی کلان از خدمات و محیط‌های مجازیه. شرکت‌های دیگه مثل NetEase، Epic Games و شرکت مادر فیس بوک یعنی Meta در میان چند شرکت دیگه همگی در تلاش هستن تا دنیای مجازی و ترکیبی مخصوص به خودشونو بسازن. چیزی که تنسنت رو از این شرکت‌ها متمایز می‌کنه اندازه و فراگیر بودن اون در صنایع مختلفه. چون اونا سرمایه‌گذاری‌هایی زیادی در رسانه‌های اجتماعی، بازی‌ها، تلویزیون، سینما، موسیقی، تجارت الکترونیک، فناوری پزشکی و حتی کتب مصور کردن. البته وقتی نوبت به بخش بازی‌ها می‌رسه، تسلط تنسنت بسیار شگفت‌انگیز و در عین حال مخفیانه هست. از نظر درآمد، این شرکت بزرگ‌ترین ناشر بازی‌های ویدیویی در جهانه و تقریباً ۶.۷ میلیارد دلار درآمد از بازی‌ها فقط در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ داشته. بازی‌های آنلاین با ۳۲ درصد، بخش عمده‌ای از سودشون رو تشکیل می‌ده و بسیاری از محصولاتشون بازیکنان موبایل داخل چین رو هدف قرار می‌ده. بازی‌هایی مثل Peacekeeper Elite که نسخه چینی PUBG Mobile به حساب میاد و بازی بسیار محبوب Honor of Kings که بازی اصلی سبک MOBA در چینه. بازی پردرآمد بعدی آنان League of Legends هست که اکنون پرچم‌دار بازی‌های PC در چین هست و استودیوی سازنده اون هم به‌طور کامل توسط تنسنت خریداری شده. سرمایه‌گذاری این شرکت در صنعت بازی با سرعتی قابل توجه ادامه داره. شرکت تحقیقاتی Niko Partners تخمین زده که به‌طور میانگین در اکثر نیمه اول سال ۲۰۲۱ میلادی تنسنت هر ۲.۵ روز یک معامله مربوط به بازی‌ها داشته.

واضحه که تنسنت در حال گسترش مجموعه بازی‌های خود در سطح جهانه. ۲۵ درصد از درآمد اونا از بازی‌ها، اکنون از بازارهای بین‌المللی حاصل میشه و این رقم در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱ نسبت به سال قبل ۲۰ درصد رشد داشته. تشدید مقررات دولت چین در مورد صنعت بازی محلی خود در کنار مقرراتی مرتبط به فیلم‌ها، صنایع سرگرمی، فناوری و… به فشار آمدن بر تنسنت و تمایلشون به بازارهای جهانی انجامیده. با این حال اخبار پیرامون گسترش سریع تنسنت اغلب با احساس ناراحتی و لفاظی‌های ضد چینی همراهه. سرمایه‌گذاری‌های تنسنت حتی دولت ایالات متحده رو هم حساس کرده؛ به‌خصوص که شایعاتی در موردشون وجود داره. مثلاً همکاری اونا با اپیک گیمز به شایعاتی در مورد اینکه فروشگاه اپیک گیمز یک جاسوس‌افزار مخفی هست که برای سرقت اطلاعات استفاده می‌شه دامن زده.

شرکت Tencent از سال ۲۰۱۷ با ادعای آزار کارکنان در محیط کاری این شرکت روبرو بود که درنهایت بابت این حادثه عذرخواهی کرد. سپس اتهامات سرقت ادبی مطرح شد چون بسیاری از محصولات و خدمات اونا تا حد زیادی مشابه محصولات رقباشونه. یکی از سرسخت‌ترین منتقدان تنسنت، جک ما یون، یکی از بنیان‌گذاران شرکت فناوری علی‌بابا هست که گفته مشکل تنسنت فقدان نوآوریه چون همه محصولاتشان کپی هستن. صحنه فناوری در چین مشهور به تقلید و کپی کردنه. حتی یک اصطلاح محاوره‌ای برای این روند وجود داره که با عنوان “کپی به چین” شناخته میشه. اما علیرغم این فرهنگ، بسیاری می‌گن که تخلفات تنسنت به دلیل تکرار، فاحش‌ترن. به‌عنوان مثال تنسنت یک سرویس تجارت الکترونیکی مشابه پلت فرم تجارت الکترونیک چینی به نام Meituan راه‌اندازی کرده. سرویس پیام‌رسانی فوری آنان یعنی Tencent QQ درواقع بازسازی QICQ هست که خود شبیه‌سازی شده از ICQ AOL به حساب میاد. به‌علاوه QQ Farm یک بازی شبیه‌ساز مدیریت مزرعه هست که شبیه بازی اجتماعی Happy Farm کار شده. با این حال این رسوایی‌ها هنوز نتوانسته شور و شوق سرمایه‌گذاری کردن‌های تنسنت رو متوقف کنه. برخلاف سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌هایی مانند شرکت فرانسوی Vivendi SE که تصاحب‌های پر سروصدایی داره، تنسنت از سرمایه‌گذاری به شیوه‌ای بی‌صدا حمایت می‌کنه. دانیل احمد، تحلیلگر ارشد نیکو پارتنرز که این نقل قول رو در مصاحبه با فایننشال تایمز ارائه کرده، توضیح داد که مدیران تنسنت شرکت‌های تصاحب شدشون رو تغییر نام نمی‌دن و عموماً اون شرکت‌ها رو آزاد می‌زارن تا به کارشون ادامه بدن. از Riot Games گرفته تا Grinding Gear Games تا به امروز تنسنت در بیش از سی شرکت بین‌المللی بازی سرمایه‌گذاری کرده.

بخش عمده‌ای از این سرمایه‌گذاری‌ها تحت شرکت Tencent Games بوده که بازوی انتشارات بازی تنسنت به حساب میاد که این بخش خودش شامل پنج گروه داخلی هم میشه. علاوه بر این، تنسنت اخیراً بخش انتشار بازی جدیدی که با نام Level Infinite شناخته می شه هم راه‌اندازی کرده. این بخش به انتشار بازی‌های تنسنت و بازی‌های دیگه‌ای در سطح بین‌المللی اختصاص داره. اخیراً در پادکستی رسمی، ادی چان، مدیر ارشد استراتژی Tencent Games Global، اشاره کرده که این بخش جدید بیشتر به دنبال متمایز کردن خود از شرکت مادره تا اینکه بخواد رسماً از برند تنسنت فاصله بگیره. چن گفته نمی‌خوان از صنعت بازی چین فاصله بگیرن بلکه می خوان تو خط مقدم صنعت بازی جهان قرار داشته باشن. لازم به ذکره که قبلاً استودیویی به نام Tencent Boston وجود داشت که در سال ۲۰۰۸ تأسیس شد. تنها بازی‌ای که این استودیو تولید کرد یک بازی مرورگر فیس‌بوکی بود که به نام Robot Rising شناخته می‌شد. به نظر می رسه این استودیو در حدود سال ۲۰۱۳ از کار افتاده و حساب رسمی توییترش هم دیگه به‌روزرسانی نمی‌شه. از اون زمان به دلیل فقدان نمونه کار یا اطلاعات، از این تولیدکننده به‌عنوان مرموزترین استودیوی تنسنت یاد می‌شه. در ادامه خلاصه‌ای از اطلاعات و فعالیت‌های هر یک از گروه‌های داخلی شرکت تنسنت آورده شده.

TIMI STUDIO GROUP

گروه TiMi موفق به ساخت بازی‌های موفق Pokemon Unite و Call of Duty: Mobile شد. اما قبل از کار روی اونا نامشون با یک بازی MOBA بر سر زبان‌ها افتاد. بازی‌ای که انتقاد عمومی رو برانگیخت و رسانه‌های چینی این بازی رو به‌عنوان یکی از دلایل اصلی اعتیاد به بازی‌های ویدیویی  میان جوانان کشورشون معرفی کردن. محبوبیت این بازی حتی منجر به تغییر قانون حمایت از خردسالان چین شد. این بازی آنر آو کینگزه که یکی از پردرآمدترین بازی‌های تمام دورانه و در سال ۲۰۲۰ به بیش از صد میلیون بازیکن فعال روزانه داشته. تنسنت امید داشت بتونه بخشی از این موفقیت رو توی خارج از چین هم تکرار کنه و در عین حال نسخه موبایل بازی رو هم ایجاد کنه. گروه TiMi درنهایت بازی Arena of Valor رو توسعه داد که اقتباسی از آنر آو کینگز برای پاسخگویی بهتر به نیازهای بازیکنان بین‌المللی بود. علاوه بر این لیگ King Pro League هم برای مسابقات مخصوص بازی آنر آو کینگز به وجود آمد.

این روزها به نظر میاد که TiMI از بازی‌های موبایلی فاصله گرفته و منابعشو روی ایجاد بازی‌های AAA با جذابیت جهانی بیشتر متمرکز کرده. جدا از هفت استودیو در چین، این مجموعه سه استودیو در آمریکای شمالی هم افتتاح کرده، یکی در لس‌آنجلس، یکی در سیاتل و اخیراً در مونترال. استودیوی مونترال در حال توسعه بازی‌های بزرگ سرویس‌محور و جهان باز هست و استودیوی سیاتل هم در حال کار روی یک بازی تیراندازی اول‌شخص چند پلتفرمیه که هنوز نام‌گذاری نشده. استودیوی لس‌آنجلس هم مرکز مدیریت و عملیات استودیوهای آمریکا به حساب میاد.

NEXT STUDIOS

استودیوهای نکست در آوریل ۲۰۱۷ میلادی راه‌اندازی شدن. این جدیدترین گروه تنسنت به حساب میاد که تعدادی از متنوع‌ترین بازی‌ها رو داره توسعه می‌ده. استودیوی نکست تا حد زیادی از آثار موبایلی و رایگان دوری کرده و در عوض به حفظ اصالت استودیو متمایله. یعنی چشم‌اندازی که توی اون اعضای استودیو بتونن بازی‌های دلخواهشونو بسازن و بر اون‌ها تأثیر بزارن. درنتیجه این استودیو روی توسعه بازی‌های کنسولی و رایانه‌های شخصی بر اساس IP های اصیل تمرکز کرده. این فلسفه منجر به ایجاد بسیاری از بازی‌های کوچک و مستقل در سال‌های اولیه راه‌اندازی استودیو شد. مثل بازی معمایی صوتی Unheard که بازیکنان رو ملزم می‌کنه با استراق سمعِ مکالمات و گوش دادن به صداهای دیگه، سرنخ‌هایی رو کشف کنن. همچنین بازی Biped رو از اون‌ها شاهد بودیم که یک اکشن ماجراجویی درباره دو رباتِ که مناظر خارق‌العاده‌ای رو پشت سر میزارن و با هم معماها رو حل می‌کنن.

شن لی، مدیرکل نکست در مصاحبه با سایت چینی Gameres گفته ما می‌خوایم بازی‌ها رو طوری بسازیم که به بیان شخصی توسعه‌دهنده‌هامون اولویت میدن و بهشون احترام میزارن. کارگردانی بازی همیشه به عهده کارگردان یا تهیه‌کننده نیست بلکه هرکسی توی گروه تولید می‌تونه ایده‌های خودشو ارائه بده. در سال‌های اخیر این استودیو بازی‌های بیشتری در سطح AA یا همان متوسط ​توسعه داده که در عین همه‌پسند بودن ویژگی‌های فناورانه بالایی دارن و اغلب بدون از دست دادن خلاقیتِ بازی‌های مستقل توسعه یافتن. یکی از این بازی‌ها SYNCED: Off-Planet نام داره که یک تیرانداز تاکتیکی به حساب میاد و در مراسم Game Awards سال ۲۰۲۱ معرفی شد. نکست همچنین به‌عنوان گروهی که روی ایجاد نسل بعدی بازی‌ها و فناوری‌های ضبط حرکت و فتوگرامتری کار می‌کنه شناخته میشه. فناوری‌هایی که به اونا کمک می‌کنن بازی‌هایی با گرافیک و پویانمایی‌های واقعی‌تر ایجاد کنن. این فناوری در پروژه‌هایی مانند Siren به کار رفته. سایرن یک شخصیت دیجیتالیه که توسط یک نرم‌افزار رندر چهره که متکی بر ضبط حرکات هست قدرت می‌گیره و جزئیات واقعی چهره رو به رخ می‌کشه. از همین نرم‌افزار توی بازی SYNCED: Off-Planet هم برای ایجاد کاراکترهای دیجیتالی با ظاهری واقعی استفاده شده. فناوری بعدی مورد استفاده این بازی‌سازها هوش مصنوعی به نام Matt هست که به دنبال بازآفرینی انسان‌های دیجیتال واقع‌گرایانه هست اما به‌جای ضبط حرکات صورت از هوش مصنوعی استفاده می‌کنه.

LIGHTSPEED & QUANTUM STUDIO GROUP

گروه لایت اسپید و کوانتوم استودیو که در سال ۲۰۰۸ تأسیس شد سابقه طولانی در ساخت بازی‌هایی با ژانرهای گوناگون داره. از بازی‌های کارتی و فال گرفته تا نقش‌آفرینی‌های آنلاین وسیع. این گروه در حال حاضر با خالق Apex Legends برای تولید نسخه موبایلی بازی کار می کنه. این بازی هم برای عرضه در چین هم برنامه ریزی شده.معروف‌ترین بازی این گروه Peaceeeper Elite هست که در حقیقت یک نسخه تغییر شکل یافته از بازی پابجی موبایل به حساب میاد که برای مطابقت با قوانین سخت‌گیرانه چین بهینه‌سازی شده. گروه لایت اسپید و کوانتوم در حال حاضر از پنج استودیو تشکیل شده که کهنه کاران صنعت بازی در اونا نقش ایفا می‌کنن. این استودیوها با سیاست تنسنت در تولید بازی‌های بزرگ برای بازارهای جهانی همخوانی دارن. چن یو، مدیرکل این گروه در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۲۰ گفته تمرکز اصلی ما هنوز روی بازی‌های موبایله اما امیدواریم که درنهایت بتونیم به سمت ساخت بازی برای پلتفرم‌های دیگه بریم.

بسیاری از استودیوهای غربی این گروه در حال توسعه مجموعه بازی‌های خود هستن. به‌طور خاص شعبه لس‌آنجلس این گروه توسط استیو مارتین که قبلاً تهیه‌کننده Rockstar بوده با جمعی متشکل از کارمندان سابق Respawn Entertainment، ۲K Games، Insomniac و راک‌استار اداره میشه. البته چیز زیادی در مورد اولین بازی شعبه لس‌آنجلس به اشتراک گذاشته نشده به جز اینکه بازی جهان باز داره و برای پلی‌استیشن ۵ و ایکس باکس سری ایکس/اس به بازار میاد. جدیدترین استودیوی گروه لایت اسپید و کوانتوم هم Uncapped Games هست که مشغول ساختن یک بازی استراتژی بزرگه. رهبری این استودیو به عهده نیروهای سابق بلیزارد یعنی دیوید کیم، جیسون جوگس و ژونگشان ژانگ قرار گرفته.

AURORA STUDIO

در چین، استودیوی Aurora مترادف با بازی‌های معروف چینی مثل MMO Moonlight Blade و Legend of Xuan Yuan هست که در فضای فانتزی یک اثر ادبی چینی به نام xianxia جریان دارن. این کتاب مربوط به یک ژانر ادبی محبوبی در آسیای شرقیه که داستان‌های هنرهای رزمی چینی و عناصر اساطیریشون با هم ترکیب شدن. اما چیزی که توجه بین‌المللی رو به این استودیو جلب کرده آخرین بازی معرفی شده اونا به اسم Ring of Elysium هست که یک بازی بتل رویال رایگانه که تونسته برای خودش میان بازی‌های معروف این سبک یعنی فورتنایت و پابجی جایگاهی دست‌وپا کنه؛ این بازی محتوای فصلی و ویژگی‌های خلاقانه‌ای داره.

MOREFUN STUDIO GROUP

در مقایسه با سایر گروه‌های شرکت Tencent، مُرفان حداقل در مقیاس جهانی سطح نسبتاً پایین‌تری داره. محصولات اونا عمدتا بازی‌های موبایلی از روی نام‌های لایسنس شده‌ای مثل Naruto و One Piece هستن و تاکنون عمدتاً برای بازار چین بازی ساختن. تنسنت از طریق سرمایه‌گذاری بی‌شمار خود درزمینهٔ بازی و همچنین برنامه‌هایی که برای متاورس داره، تعهد خودشو به تبدیل کردن بازی‌ها به عامل اصلی موفقیتش نشان داده. خرید استودیوهای بازی‌سازی خارجی توسط این شرکت و همچنین کارنامه در حال گسترش Tencent Games و گروه‌های زیرمجموعه، ابر شرکت تنسنت رو به قدرتی مطرح در سطح بین‌المللی تبدیل کرده. البته این رشد سریع که در حال حاضر در غرب اتفاق میفته باعث ایجاد سؤالاتی در مورد انحصارگرایی تنسنت و فشار به رقبا شده. البته تنسنت تنها غول فناوری چینی نیست که بازار جهانی بازی‌ها رو تحت تأثیر قرار داده. شرکت‌های دیگه‌ای مثل NetEase و Billibilli هم تونستن موفق ظاهر بشن و قصدشون برای ایجاد دنیاهای متاورس‌ رو اعلام کردن. با توجه به شرایط پیش گفته آنچه مسلمه اینه که تنسنت با سرعت زیادی در حال پیشرفته و در سال‌های آینده بازی‌های زیادی با این نام گره می‌خورن.

فهرست تصاحب‌های شرکت تنسنت: