رده‌ بندی تمام کنسول‌های بازی در دهه ۲۰۰۰

در هر دهه و هر نسل، کنسول‌های بازی متعددی توسط شرکت‌های مختلف، منتشر می‌شوند که هر کدام می‌توانند به نوبه خود، خاطرات بسیاری را برای ما بسازند و خلق کنند. از زمان آغاز صنعت بازی‌های ویدیویی، کنسول‌های محبوب و پرفروشی منتشر شده‌اند که برروی خود، پذیرای هزاران بازی بوده‌اند اما شاید دهه ۲۰۰۰ را بتوان هیجان انگیزترین دهه برای بررسی کنسول‌های بازی به حساب آورد. در این دهه نه تنها تعداد کنسول‌های عرضه شده بالا بود، بلکه هر کدام از آن‌ها با خاطرات بی شمار، خود را در دل مردم و بازی‌بازان جا کردند. در دهه ۲۰۰۰، استانداردهای جدید بسیاری برای کنسول های بازی به وجود آمد و بد نیست بدانید که برخی از پرفروش ترین و محبوب ترین کنسول‌های تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی، در این دهه عرضه شده‌اند.

در این مطلب سعی کردیم تا تمام کنسو‌ل های عرضه شده در دهه ۲۰۰۰ را با مقیاس عملکرد، موفقیت و جامعه طرفداری، فهرست کنیم و کمی در مورد آن‌ها سخن بگوییم. البته این رتبه بندی ما، کاملا شخصی است و هر فرد و بازی‌باز می‌تواند با توجه به خاطراتی که با یک کنسول به خصوص داشته، فهرست شخصی خود را مرتب کند. شاید با نگاه کردن به گذشته و مرور خاطرات خود با هر یک از کنسول های زیر، حس غم و اندوه خاصی در قلب هر کدام از ما به وجود آید چرا که همه ما حداقل کودکی، نوجوانی یا جوانی خود را با یکی از این کنسول‌ها سپری کرده‌ایم و بدون شک، زندگی در آن زمان‌ها، ساده‌تر و آسوده‌تر بود.

پلی‌استیشن قابل حمل یا PSP (سال عرضه: ۲۰۰۵)

چه کسی فکرش را می‌کرد که سونی در بازاری که کاملا متعلق به شرکت نینتندو بود، قد علم کند و فکر رقابت با کنسول های دستی این شرکت به سر این شرکت بزند؟ پلی‌استیشن قابل حمل (Playstation Portabale) که بیشتر با نام کوتاه و خلاصه PSP شناخته می‌شود، اولین تلاش جدی سونی برای رقابت با نینتندو در بازار کنسول های دستی و قابل حمل به حساب می‌آمد. قطعا می‌دانید که شرکت نینتندو همیشه با ساخت و عرضه کنسول‌های دستی و قابل حمل پر طرفدار و فوق‌العاده، یک پادشاهی و حکومت غیر قابل انکار را برای خود به وجود آورده بود که برای اولین بار با عرضه کنسول خاطره انگیز و بی نظیر گیم بوی (Game Boy) آغاز شد. در طول این سال‌ها، بسیاری از شرکت‌های بزرگ و کوچک، مانند شرکت نوکیا با N-Gage سعی کردند تا با ساخت گجت های قابل خمل مختلف، با نینتندو رقابت کنند اما در این راه به سختی شکست خوردند.

در آن طرف اما سونی با فکر و کاملا حساب شده به سراغ بازار و دنیای کنسول های دستی رفت. در اولین قدم، کنسول PSP از نظر سخت افزاری، حتی قابل مقایسه با کنسول های دستی نینتندو نبود و قدرت سخت افزاری فوق‌العاده ای که در زمان خود برای یک کنسول قابل حمل داشت، باعث می‌شد دست توسعه دهندگان برای عرضه عناوین بزرگ روی آن باز باشد. به عنوان مثال، بازی های بزرگ و به شدت ارزشمندی مانند Metal Gear Solid: Peace Walker و God of War: Ghost of Sparta برای PSP عرضه شدند که کم از نسخه‌های اصلی و کنسول‌های خانگی نداشتند. علاوه بر این، صدها و هزاران بازی کوچک و بزرگ دیگر نیز برای PSP عرضه شد تا آن را به یکی بهترین کنسول ها و البته یکی از بهترین کنسول‌های دستی و قابل حمل تبدیل کند. با قابلیت‌های اینترنتی و ویژگی‌های مختلف رسانه‌ای، PSP حتی می‌توانست به عنوان یک وسیله سرگرمی بدون بازی ویدیویی نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

ایکس‌باکس (سال عرضه: ۲۰۰۱)

ایکس‌باکس کلاسیک که اولین تجربه شرکت مایکروسافت در زمینه تولید کنسول خانگی به شمار می‌آمد، یکی از کنسول‌های خاطره انگیز از دهه ۲۰۰۰ است. این کنتسول قدرتمند و بزرگ، بخش عمد‌ه‌ای از محبوبیت و شهرت خود را مدیون اولین نسخه از بازی Halo است و در ابتدا بسیاری به ایکس‌باکس، «ماشین هیلو» می‌گفتند! شاید بزرگترین ویژگی ایکس‌باکس کلاسیک، قدرت سخت افزاری بالای آن نسبت به زمان عرضه است که تمام کنسول های زمان خود را در اجرای بهتر و زیباتر باز‌ی‌ها از پیش رو بر می‌داشت. با این حال، عدم عرضه بازی های انحصاری و فرست پارتی پر تعداد برای ایکس‌باکس، باعث شد تا طول عمل این کنسول نسبتا کوتاه باشد. البته به غیر از Halo، بازی های انحصاری زیبای دیگری مانند Fable نیز برای اولین کنسول خانگی مایکروسافت عرضه شدند.

از دیگر ویژگی‌های مربوط به به کنسول ایکس‌باکس کلاسیک، می‌توان به معرفی شبکه آنلاین جدید به نام ایکس‌باکس لایو (Xbox Live) اشاره کرد که استانداردهای بسیاری را به صنعت بازی‌ها اضافه نمود. علاوه بر این، یکی دیگر از ویژگی‌ها که باز هم به بعد سخت افزاری مربوط می‌شود، وجود یک هارد درایو درون کنسول بود. در آن زمان، کنسول های خانگی برای ذخیره فایل‌ها مربوط به بازی‌ها، از کارت‌های حافظه جانبی استفاده می‌کردند اما ایکس‌باکس کلاسیک، درون خود یک هارد داشت و همچنین اولین کنسولی بود که از صدای ۵.۱ پشتیبانی می‌کرد.

ایکس‌باکس ۳۶۰ (سال عرضه: ۲۰۰۵)

پس از یک تجربه اولیه با کنسول ایکس‌باکس کلاسیک، مایکروسافت با برنامه‌‌ای بسیار بهتر نسبت به قبل، دست به کار شد و در سال ۲۰۰۵، کنسولی به نام ایکس‌باکس ۳۶۰ را روانه بازار کرد. ایکس‌باکس ۳۶۰ بر خلاف اولین کنسول، از همان ابتدا بازی‌های انحصاری بسیار خوبی داشت که می‌توانست هر گیمر و بازی‌باز را به سمت خود جذب کند. از بازی های فرست پارتی مانند Halo و Gears of War بگیرید تا عناوین ترد پارتی شاهکاری مانند Mass Effect، همه و همه باعث شدند تا ۳۶۰ به یک کنسول خواستنی و محبوب تبدیل شود.

البته با گذشت زمان، برخی از عناوین انحصاری مانند همین Mass Effect یا Saints Row از انحصار مایکروسافت و ایکس‌باکس خارج شدند و لاین آپ قدرتمند بازی های ایکس‌باکس ۳۶۰ کمی ضعیف تر شد اما خلق بازی های دیگری مانند Dead Rising و همچنین رشد بی نظیر شبکه ایکس‌باکس لایو باعث شدند تا ۳۶۰ همیشه یک محصول تازه و سرحال باشد. در آن زمان با خرید یک کنسول ایکس‌باکس ۳۶۰، خیالتان راحت بود که یک کنسول کم نقص و همه کاره و مدرن در خانه خود داشتید؛ البته اگر از حلقه قرمز مرگ یا Red Ring of Death مدل های اولیه این کنسول، جان سالم به در می‌بردید!

گیم بوی ادوندس (سال عرضه: ۲۰۰۱)

پیشتر درباره حکمرانی نینتندو بر بازار کنسول های دستی و قابل حمل، توضیح دادیم که در هر نسل و دوره‌ و دهه‌ای ادامه داشت. پس از موفقیت بی نظیر کنسول گیم بوی، نینتندو خیلی سریع دریافت که می تواند با پتانسیل این کنسول دستی، محصولات پیشرفته تری نیز تولید کرده و از این پتانسیل استفاده نماید. پس از این فکر بود که کنسول گیم بوی کالر (Game Boy Color) و سپس کنسول گیم بوی ادونس (Game Boy Advance) متولد شد. گیم بوی ادونس، همانطور که از نام آن پیداست، نسخه‌ای کاملا ارتقا یافته نسبت به گیم بوی معمولی بود. این کنسول دستی، به صورت کامل از نسل های قبلی پشتیبانی می‌کرد، قدرت سخت افزاری بالاتری داشت، استایل و دکمه‌های جدیدی برای آن در نظر گرفته شده بود و همچنین صفحه نمایش بزرگتر و با رزولوشن بالاتری داشت.

جالب این جا است که همه این موارد همچنان با دو باتری قلمی به راه می‌افتادند و مردم را به شدت سرگرم می‌کردند. عناوین شاخصی مانند Golden Sun و Metroid Fusion و Advance Wars و اولین نسخه از Fire Emblem از بازی های خوبِ کنسول گیم بوی ادونس بودند و علاوه بر این، نسخه‌های بازسازی شده با کیفیتی نیز از عناوین کنسول SNES برای این کنسول دستی عرضه شدند. واقعیت این جا است که فهرست تمام بازی های گیم بوی ادونس (با احتساب کلاسیک ها)، خیلی بلند و بالاتر از آن چیزی است که فکر می‌کنید!

پلی‌استیشن ۳ (سال عرضه: ۲۰۰۶)

پلی‌استیشن ۳ با این که به صورت کلی یک کنسول موفق و خوب به شمار می‌آید اما این کنسول، از همان ابتدای راه، عملکرد درخشانی را نداشت! شاید اولین مشکل در مورد پلی‌استیشن ۳ این بود که حدود یک سال پس از کنسول رقیب (ایکس‌باکس ۳۶۰) عرضه شد و قیمت بسیار شوکه کننده و بالایی داشت (۵۹۹ دلار!). به همه این‌ موارد، فقدان بازی‌های انحصاری و ترد پارتی را نیز اضافه کنید تا آغاز راه برای کنسول نسل هفتمی سونی، خیلی خوب و راضی کننده نباشد. حتی عبارت The PS3 has no games یا «پلی‌استیشن ۳ بازی ندارد» برای مدتی به یکی از عبارت‌های خنده دار در فروم‌های گیمینگ تبدیل شده بود.

با این حال، سونی تسلیم نشد و برای موفقیت کنسول پیشرفته خود، تلاش کرد. شاید آغازِ موفقیت پلی‌استیشن ۳ در زمینه بازی های انحصاری با بازی Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots و نسخه‌های مختلف Uncharted آغاز شد که عنوانی فوق‌العاده و کم نظیر بود. در همین سال‌ها، بازی های فرست‌ پارتی خوب و شاهکار بسیاری برای پلی‌استیشن ۳ عرضه شدند و زمانی که مشاهده می‌کنیم که این کنسول در اواخر عمر خود، بازی‌ خارق العاده‌ای مانند The Last of Us را برروی خود دیده است، به این نکته پی می‌بریم که سونی، شکستِ ابتدای نسلِ خود را در ادامه با یک پیروزی عوض کرد. در مورد پلی‌استیشن ۳ بد نیست اشاره کنیم که در آن زمان، یکی از ارزان ترین پلیر‌های دیسک‌های بلوری به حساب می‌آمد و این ویژگی‌ در کنسول‌های هم رده وجود نداشت.

گیم بوی ادونس اس پی (سال عرضه: ۲۰۰۳)

دو سال از زمان عرضه کنسول گیم بوی ادونس گذشته بود که شرکت نینتندو تصمیم گرفت تا یک مدل نهایی و کاملا پیشرفته را عرضه کند. گیم بوی ادونس اس پی (Game Boy Advance SP) در واقع یک مدل آلتیمیت و کاملا نهایی برای کنسول گیم بوی بود که می‌توانست نیاز هر گیمری را برای تجربه بازی ها به صورت قابل حمل، برآورده سازد. وجود یک صفحه backlit (برای اولین بار)، یک باتری قابل شارژ (بین ۱۰ تا ۱۸ ساعت زمان نگه داری!) و یک طراحی جالب و جذاب، باعث می‌شد تا مدل اس پی به یک کنسول دستی فوق‌العاده تبدیل شود.

در سال های بعد، نینتندو حتی یک مدل ارتقا یافته برای گیم بوی ادونس اس پی عرضه کرد که نور پس زمینه یا Backlight صفحه را بهتر و بهینه تر می کرد. مدل اس پی با این که از هر نظر یک کنسول دستی تمام عیار در زمان خود به حساب می‌آمد، اما یک ضعف بزرگ و البته عجیب داشت و از جکِ هدفون بهره نمی‌برد!

نینتندو گیم کیوب (سال عرضه: ۲۰۰۱)

شرکت نینتندو در طول تاریخ خود، کنسول های فراوانی را روانه بازار کرده و نسل های مختلفی را با این دستگاه‌های دوست داشتنی، سرگرم کرده است. با این حال، نمی‌توان کنسول گیم کیوب (GameCube) را یکی از موفقیت های درخشان این شرکت به حساب آورد. طبق آمار، می‌توانیم بگوییم که کنسول نسل ششمی شرکت نینتندو، یعنی گیم کیوب، ضعیف ترین آمار فروش را در زمان عرضه خود نسبت به سایر کنسول های این شرکت تجربه کرد. دو عامل مهم سبب می‌شدند تا فروش گیم کیوب در زمان عرضه، ضعیف تر از حد انتظار باشد؛ یکی فقدان برخی از ویژگی‌های حاضر در کنسول های پلی‌استیشن ۲ و ایکس‌باکس (مانند نداشتن درایو DVD) و همچنین طراحی خاص و نه چندان همه پسندِ کنترلر که باعث شده بود تا به غیر از انحصاری های نینتندو، نتوان عناوین بزرگ و ترد پارتی را به آسانی با آن تجربه کرد.

با تمام این تفاسیر، گیم کیوب به دو دلیل، یک کنسول دوست داشتنی و فراموش نشدنی است؛ یکی طراحی جالب و منحصر به فرد این کنسول و دیگری، بازی های انحصاری و فرست پارتی ممتاز و فوق‌العاده که می‌توانستند هر کسی را مجاب به خرید کنسول کنند. Super Mario Sunshine و The Legend of Zelda: The Wind Waker و Luigi’s Mansion, F-Zero GX تنها بخشی از عناوین انحصاری گیم کیوب بودند. حتی در همین دوره و زمانه، گیم کیوب همچنان به عنوان ماشینی برای اجرای Super Smash Bros. Melee شناخته می‌شود!

Nintendo DS (سال عرضه: ۲۰۰۴)

هر چه از فروش نه چندان خوبِ کنسول گیم کیوب گفتیم، باید از فروش شگفت انگیز و خارق‌العاده‌ی کنسول نینتندو دی اس (Nintendo DS) تعریف و تمجید کنیم. اگر سری کنسول‌های گیم بوی را به عنوان کنسول های دستی فراگیر در نظر بگیریم، کنسول دستی DS به سطحی بسیار فراتر از فراگیر می‌رود. واقعیت این جا است که DS در فهرست فروش تمامی کنسول ها در تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی، با اختلاف ناچیزی نسبت به صدر، در رده دوم قرار گرفته و بیش از ۱۵۰ میلیون واحد به فروش رسانده است. طراحی هوشمندانه، پشتیبانی عالی از بازی های گیم بوی و همچنین ویژگی‌های خاص و دوست داشتنی، باعث شده بودند تا DS به یک کنسول دستی اجباری برای همه تبدیل شود.

البته بد نیست بگوییم که نینتندو کمی بعد با عرضه یک مدل ارتقا یافته به نام DSi، امکان پشتیبانی از بازی های گیم بوی ادونس را از DS گرفت که اتفاق خوشایندی نبود. با این حال، لاین آپ این کنسول محبوب آن قدر فوق‌العاده و بلند و بالا بود که نیازی به عناوین کلاسیک و قدیمی تر نباشد. بازی‌هایی مانند Animal Crossing و Pokémon Black and White و The World Ends With You می توانست روزها و ماه‌ها هر فردی را سرگرم نماید.

Nintendo Wii (سال عرضه: ۲۰۰۶)

نینتندو در سال ۲۰۰۶ کنسول نسل هفتمی خود را روانه بازار کرد و در صورتی که کمتر کسی فکر می‌کرد این کنسول ارزان قیمت و ضعیف (از نظر سخت افزاری)، توان مقابله با کنسول های قدرتمند تر ایکس‌باکس ۳۶۰ و پلی‌استیشن ۳ را داشته باشد، خیلی سریع خود را در خانه هر خانواده‌ای جای کرد. در واقع کنسول Nintendo Wii یک کنسول بسیار ارزان قیمت در مقایسه با کنسول های هم رده به شمار می‌رفت (۲۶۰ دلار) و تمرکز خود را برروی سخت افزاری قدرتمند و بازی‌های بزرگ و پر تقاضای ترد پارتی نگذاشته بود. این کنسول با نوآوری بزرگ خود (کنترلر های حسگر حرکتی) افراد زیادی را به سمت خود جذب کرد که البته ایده خوبِ نینتندو، به بهترین شکل نیز جواب داد.

با این که یکی از بهترین بازی های تاریخ، یعنی Super Mario Galaxy برای کنسول Nintendo Wii عرضه شده، اما شاید فروش فوق‌العاده این کنسول خانگی، بیشتر به خاطر Wii Sports و عناوین مشابه بود. شاید Wii با کنترلرهای حرکتی خود به یک کنسول همه کاره و هارد کور برای همه به حساب نمی‌آمد اما اگر در نسل هفتم، این کنسول را با یکی از کنسول های پلی‌اسنیشن ۳ یا ایکس‌باکس ۳۶۰ در اختیار داشتید، یک نسل به یادماندنی و بی نظیر را تجریه می‌کردید.

پلی‌استیشن ۲ (سال عرضه: ۲۰۰۰)

به پرفروش ترین کنسول تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی و شاید به بهترین کنسول تمام دوران‌ها می‌رسیم! پلی‌استیشن ۲ در سال ۲۰۰۰ عرضه شد و آن قدر موفق و خوب عمل کرد که هیچگاه رقیبی برایش پیدا نمی‌شود. پلی‌استیشن ۲ یکی از بلند و بالاترین فهرست‌ها و لاین‌ آپ‌های بازی را دارد و محبوبیت بی نظیر آن سبب شد تا این کنسول تا سال ۲۰۱۳ پشتیبانی شود و همچنان برای آن بازی منتشر شود (آخرین بازی منتشر شده، PES 2014 بود که در سال ۲۰۱۳ راهی بازار شد). با تمام این تفاسیر، شاید یکی از نقاط ضعف کنسول نسل ششمی سونی، نداشتن جادوی خاص بازی محلی (همکاری آفلاین Co-op) بود که باعث شده بود تا مردم نتوانند مانند ایکس‌باکس کلاسیک یا گیم کیوب، چند نفره پای یک کنسول بنشینند و از تجربه بازی گروهی لذت ببرند (پلی‌استیشن ۲ تنها ۲ پورت برای کنترلر داشت).

یکی از ویژگی‌های بسیار خوب کنسول پلی‌استیشن ۲ که یکی از دلایل موفقت عظیم آن نیز محسوب می‌شود، داشتن یک درایو DVD و عمل کردن به عنوان یک DVD Player بود که باعث می‌شد مردم فیلم‌های DVD خود را به راحتی درون کنسول خود تماشا کنند. بد نیست بدانید که پلی‌استیشن ۲ با قیمت ۳۰۰ دلاری خود، یک دی وی دی پلیر بسیار ارزان قیمت در زمان خود به حساب می‌آمد! یک سری دز ویژگی‌های ریز و درشت دیگری نیز در مورد کنسول پلی‌استیشن ۲ وجود دارد که از حوصله این مطلب خارج است.

پلی‌استیشن ۲، یک منبع بزرگِ پر از خاطره، پر از بازی‌های بی نظیر و فوق‌العاده و پر از تاریخ و رشد است و در نوک قله‌ی المپوس، حمکرانی می‌کند!

هر کدام از ما در طول زندگی خودمان، حداقل با یکی از کنسول های دهه ۲۰۰۰ آشنا بوده‌ایم و یا آن را در اختیار داشتیم یا گاهی با آن‌ها در کلوپ‌های بازی سرگرم شده‌ایم. شاید انتخاب این که بهترین کنسول این دهه فوق‌العاده، کدام است و متعلق به کدام شرکت است، بسته به سلیقه هر فرد و خاطراتی که با کنسول مورد نظر داشته، متفاوت باشد اما مهم این است که هر کدام از این کنسول‌ها و دستگاه های بازی، درس‌های بزرگی به ما آموخته‌اند و بدون آن‌ها، صنعت بازی‌های ویدیویی هیچکاه تا این حد پیشرفت نمی‌کرد و بزرگ نمی‌شد.

نظر شما در مورد کنسول های دهه ۲۰۰۰ چیست؟ با کدام یک خاطرات بیشتری دارید؟